Ongeval met een zelfrijdend voertuig: wie is er aansprakelijk?

Zelfrijdende voertuigen beginnen langzaam maar zeker een deel te worden van ons dagelijkse verkeer. Het Amerikaanse automerk Tesla is bijvoorbeeld een koploper in de productie van zelfrijdende auto’s. Door middel van slimme technologie zijn de voertuigen inmiddels in staat om zelfstandige beslissingen te maken in het verkeer. Ondanks deze technologische ontwikkeling, zijn de auto’s nog niet volledig zelfsturend. Een bestuurder moet, wanneer nodig, nog steeds in staat kunnen zijn om in te grijpen tijdens het rijden.

Nog voordat de snelweg in de toekomst gevuld is met zelfsturende voertuigen en de kans op een ongeluk daarmee flink wordt verkleind, moet er rekening worden gehouden met situaties waarbij een zelfsturende auto betrokken raakt bij een verkeersongeval. Wie heeft er in het geval van een ongeluk met een zelfsturende auto bijvoorbeeld schuld?

Slimme technologie en de wetgeving

Kiliaan van Wees, wetenschapper aan de Vrije Universiteit, doet onderzoek naar dergelijke situaties. In het afgelopen jaar publiceerde van Wees zijn wetenschappelijke artikel ‘Zelfrijdende auto’s en het recht’. In dit artikel legt van Wees uit dat automatisering van autorijden is te verdelen in vijf verschillende niveaus. Van Wees geeft in zijn artikel aan dat vooral niveau twee en de niveaus daarboven voor onze samenleving van belang zijn. Niveau twee bevat namelijk geautomatiseerde voertuigen die onder bepaalde condities in staat zijn om zelfstandig te handelen, maar nog steeds een bestuurder nodig hebben die moet kunnen ingrijpen. Vanaf niveau drie is een voertuig bovendien zelfstandig genoeg om zelf aan te geven wanneer een bestuurder moet ingrijpen.

Onze meest geavanceerde voertuigen met slimme technologie bevinden zich tot nu toe op niveau twee. Zodra voertuigen op niveau drie belanden wordt het lastig voor onze huidige wetgeving. Hoe wordt er bijvoorbeeld omgegaan met telefoneren achter het stuur, wanneer de bestuurder zich niet noodzakelijk op de weg hoeft te richten? Tot nu toe worden volledig autonoom rijdende voertuigen nog niet toegestaan op de openbare weg, maar zodra dit wel het geval wordt zal onze wetgeving hier volgens van Wees nog niet genoeg op ingespeeld zijn. Van Wees gaat ervan uit dat de risico’s van deze voertuigen in het begin voornamelijk voor rekening van de eigenaar zullen zijn.

Aansprakelijkheid van bestuurder naar producent

Wanneer motorvoertuigen met elkaar in aanrijding komen, geldt het algemene aansprakelijkheidsrecht. In het geval van een falend geautomatiseerd besturingssysteem is een verantwoordelijke bestuurder niet aansprakelijk. Toch kan er niet geconcludeerd worden dat de aansprakelijkheid in dit geval bij de producent komt te liggen. In een situatie waar de bezitter en producent beide aansprakelijk zijn, zal de aansprakelijkheid van de producent voor gaan. Het slachtoffer wordt in dat geval doorverwezen naar de producent. Dit doet echter afbreuk aan de Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen. (WAM). De doorverwijzing is nadelig voor slachtoffers, aangezien de aansprakelijkheid van een producent niet door de WAM-verzekering wordt gedekt. Om dit probleem in de toekomst aan te pakken stelt van Wees twee opties voor: een verruiming van de WAM-verzekering of de introductie van een Verkeersverzekering. In het geval van een Verkeersverzekering kunnen slachtoffers verhaal halen bij de producent van zelfrijdende voertuigen. Een dergelijke verkeersverzekering is al van kracht in de Verenigde Koninkrijken.

Het hoofd van Automotive Partnerships bij verzekeraar Allianz, Erik Boertjes, verwacht dat wij over vijf jaar hoog-autonome voertuigen op de weg zullen zien. Of deze slimme technologie ook uitgeoefend mag worden op de openbare weg, hangt volgens Boertjes af van onze toekomstige wetgeving. Boertjes verwacht ook dat de aansprakelijkheid zal verschuiven van de bestuurder naar de fabrikant. Volgens Boertjes is het voornamelijk belangrijk dat er goede afspraken worden gemaakt tussen verzekeraars en fabrikanten, om grijze gebieden met verantwoordelijkheden van bestuurders te voorkomen.

Hulp bij letselschade

Bent u betrokken geraakt bij een (verkeers)ongeval veroorzaakt door derden en heeft u daarbij letselschade opgelopen? Vul dan de letselschade test in en kom er direct achter of u in aanmerking komt voor een vergoeding. Wanneer dit zo is, kunt u vervolgens vrijblijvend uw zaak aan ons voorleggen. Als uw belangenbehartiger kunnen wij u namelijk gratis helpen bij het claimen van uw letselschade op de aansprakelijke partij. Wij zorgen er dan voor dat u de hoogst mogelijke schadevergoeding voor uw letsel ontvangt.